Arbeidsethos

In het Galilea Private Hospital hebben we een ochtend meegedraaid met de gynaecoloog. Hij komt op zaterdagochtend om echo’s te maken. Het zijn patiënten die door de week op het inloopspreekuur zijn geweest en dan naar hem doorgestuurd worden. Ook kunnen er zwangere vrouwen tussen zitten die voor een termijnecho komen. De ultra sound machine is van het ziekenhuis. De jonge arts vertelde ons dat hij geen echoscopist is en dat de apparatuur net niet precies genoeg is om bijzondere aandoeningen te ontdekken (zoals Down syndroom), dus hiervoor wordt men doorverwijzen naar teaching hospitals, die beter voorzien zijn. De gynaecoloog is ook gespecialiseerd in fertiliteit en heeft opleidingen genoten in Amerika en zelfs België.
Wat ons ook al was opgevallen in het ziekenhuis in Akosombo, is dat als een patiënt nog binnen zit en de arts het gesprek afrond, de volgende al binnen wordt geroepen door de verpleegkundige. Over privacy gesproken! Ook komen de hele dag te pas en te onpas mensen in en uit de spreekkamers lopen. Wij raken er maar niet aan gewend, er wordt vaak niet eens geklopt. Helemaal duidelijk waarom ze binnen komen wordt het meestal niet, we verstaan niet alles, er wordt namelijk net zo vaak Twi gesproken als Engels.
Alle artsen hebben in hun spreekkamer een verpleegkundige zitten (en niet alleen bij gynaecologie, waar je dat zou kunnen verwachten). Ze doen uiteenlopende dingen in de spreekkamer, soms vertalen ze omdat de arts het plaatselijk dialect niet spreekt, vaak zitten ze de financiële administratie bij te werken (een soort DBC), of ze dirigeren de patiënt naar hun plek of de behandeltafel op. En, alsof er hier al niet genoeg hiërarchie is, serveert ze (nog geen mannelijke verpleegkundige gezien) ook nog eens zijn (we hebben maar een vrouwelijke arts ontmoet) ontbijt of lunch uit in de consulting room tijdens een consult.

We hebben interessante casuïstiek langs zien komen die echo-ochtend. De arts legde ons heel veel uit en nam daar uitgebreid te tijd voor. Aan het einde vertelde hij zelfs waarom hij een wit envelopje in zijn handen geduwd kreeg van een medewerker van het ziekenhuis. Dat was zijn gage van die ochtend; de vrouwen betalen 15 Cedi (7,50 euro) voor de echo. Een deel is voor het ziekenhuis en een deel voor hem als behandelaar. Omdat 15 Cedi een behoorlijk bedrag is (een automonteur verdiend bv. 100 Cedi per maand), kon je dat terug zien in de wachtkamer. Er zaten vooral chique vrouwen met mooie kleren.

De gezondheidzorg is hier, wat ons betreft, heel inefficiënt geregeld. Met verbazing hebben we gekeken naar de enorme hoeveelheid mensen die aan het werk zijn. Nou ja, aan het werk... Als er een iemand aan de balie een patiënt te woord staat, staan er altijd minstens 4 mensen (in uniform)  omheen, die niets doen. Zelfs als er genoeg werk ligt: rotzooi, bedden die opgedekt kunnen worden of een overvolle wachtkamer. Het heeft ook te maken met gelaagdheid, ieder heeft zijn of haar eigen kleine deeltaakje. En je gaat niet doen wat een ander hoort te doen.
Een gedreven Ghanese jongeman deelde zijn mening hierover met ons. Met een strenge blik in zijn ogen zei hij dat Ghana veel sneller vooruit zou gaan als men op een achturige werkdag niet twee, maar op z’n minst vier uur zou werken in plaats van rondhangen of slapen.